Padancha Gatha - Day wise Dhooparti

गणराज दयाळा बा गणराज दयाळा मज दाखवी चरण ॥ माझे भुकेले लोचन हो पाहावयासी ॥१॥ अहो धेनू जाय वना बा वाट पाहे वत्स सदना । तैसी गत माझ्या मना हो झाली असे ॥२॥ अहो अजूनि कां न येसी बा सखया गणराजा ॥ कवण्या भक्ताच्या (दासाच्या) या काजा हो गुंतलासी ॥३॥ अहो दूर धरिसी मजसी (देवा) आठवावे कवणासी ॥ मिठी मारली चरणासी (पायासी) हो दृढभावें ॥४॥ विनवावें तुज किती बा (देवा) सखया मंगलमूर्ति ॥ दीन (बाळा) तुज मी काकुलती येत आहे ॥५॥

(टीप: प्रत्येक चरण दोन वेळां म्हणण्याचें आहे.)

दुर्घट संसारी हो (देवा) कष्टलों बहुभारी ॥ एकदां भेटी तूं लवकरी हो देई मज ॥ १॥ प्रपंचाची माया हो (मज) लाविलीस देवा ॥ भजन तुझी मज सेवा हो न घडेची ॥२॥ कोणाचा प्रपंच हा (देवा) कां मज लाविला ॥ चरण (पाय) तुजे मज अंतरले रे मोरेश्वरा (मायबापा) ॥३॥ मनुष्य देही बहू हो भोगितो बहु कष्ट ॥ पाप आहे रे उत्कट मी काय करूं (बोलूं) ॥४॥ आणिक एक विनंती हो (देवा) परिसे तूं गणपती ॥ आपला छंद (वेध) मंगलमूर्ती हो लावि मज ॥५॥ पापांत ठेविले हो (देवा) पाप किती भोगू ॥ कृपा (दया) मज करी तूं सनाथा रे मायबापा ॥६॥ माझिये मानसी हो लागली बहु आशा ॥ भेटी देई तूं विघ्नेशा हो दीनालागीं (दासालागीं) ॥७॥ दिधली त्वां मज आशा हो देवा न करी तूं निराशा ॥ आहे तुझा मज भरवसा रे (मायबाप) मोरेश्वरा ॥८॥ अजुन किती भोग हो भोगू मी दातारा ॥ कृपा (दया) तुज उपजेना उदारा मी काय करूं (बोलू) ॥९॥ येई तू लवकरी हो देवा शिणलों मी बहुभारी१ ॥ अहो आरूढ मुषकावरीं हो दीनालागी (दासालागी) ॥१०॥ करूणा तुज भाकितों हो (देवा) अखंड ध्यानी मनीं ॥ धरिले दृढ मनीं हो चरण (पाय) तुझे ॥११॥ ऐसी करूणेचि वचनें (देवा) निवेदितों चरणीं ॥ दास चिंतामणी हो विनवितों ॥१२॥

१. देहचारी

कष्टतोसि भारी हो मज दीना कारणे ॥ श्रम थोर झाला तुज भारी मी काय करूं (बोलूं) ॥१॥ बहु अन्यायी मी फार हो किती वाहसिल माझा भार ॥ माय माझी कृपाळू (दयाळू) तूं फार हो मज लागी ॥२॥ धेनु जाई चरायासी वेगी येई वत्सापासी ॥ तैसा स्नेहाळू तूं होसी रे (कृपावंता) ॥३॥ माझें नाहीं पुण्य फार हो ॥ किती वाहसलि माझा भार ॥ नाहीं मज घडली सेवा फार हो तुझी देवा ॥४॥ ऐसा अन्यायी मी आहें हो (भक्ति) न कळे मज कांहीं ॥ कर्मे घडलीं नाहीं फार हो (मायबापा) मोरेश्वरा ॥५॥ नवविधा ही भक्ति हो नाहीं मज ठाऊकी ॥ पूर्व पुण्य नाहीं माझें रे कृपावंता (दयावंता) ॥६॥ अजून बापा मज हो नव्हतें रे कळले ॥ अहो पतितपावन नाम साच केले ॥७॥ दीन वचनी विनवितों हो नाम तुझें मागतों ॥ चिंतामणी दास हो विनंति करीं ॥८॥

विनवितो तुजप्रती परिसे मंगलमूर्ति ॥ दीन मी बहुत गांजलों ॥ टाकिले वनवासी निष्ठुर झालासी मन झालें दुश्‍चित्त कृपेचा सागरू भक्ताचा दातारू अनाथाचा नाथ होसि ॥ कष्टविले (श्रमविले) मज या रे प्रपंची ॥ म्हणूनिया स्मरण तुमचें हो देवा ॥१॥ टाकिले वनवासीं यातना देहासी ॥ होत असे मज फार ॥ न पाहे अंतर न धरावें उदास मी रे बहुत श्रमलो ॥ काकुलती येतों तुज मी देवा ॥ मज नाहीं विसावा ॥ पुण्य नाही माझें ग्रंथीसी फार म्हणूनि का धरिलें अंतर हो देवा ॥२॥ न विचारी गुणदोष लावुनि कासेसी ॥ उतरी देवा पैलथडी ॥ संसार सागरी बुडतों भारी ॥ विषयी झालों आसक्त ॥ माया ही सर्पिणी१ न सोडी क्षणभरी ॥ पीडिती बहुत शरीरीं ॥ इजलागी उतार तुझे स्मरण ॥ (मोरया) तेणेम होईल दहन हो ॥३॥ येऊनि गर्भवासी व्यर्थ श्रमलो ॥ कांही सार्थकचि नोहे ॥ स्नेह लागला पुत्रकलत्री ॥ वाटती माझी सखी ॥ सत्कर्मे टाकुनि यांचे कारण ॥ भ्रांति पडली माझ्या देहीं ॥ मायेचें पडळ (तोडी) काढी लवकरी ॥ (पाया) चरणा वेगळे न करी दुरी हो (मोरया) ॥४॥ मनवृत्ति माझी होती चंचळ ॥ इस करी बंधन ॥ बंधन करी तूं आपुले चरणी ॥ न जाय क्षण एक भरी ॥ दास चिंतामणी विनवी चरणीं ॥ राहिन मी तुझे पायीं ॥ आणिक ठायासी मज नाही रे गोडी ॥ म्हणोनिया चरण न सोडी हो देवा ॥ म्हणोनिया पाय न सोडी ॥५॥

मोरया तैसे माझें मन (अरे) तुज कारण ॥ मोरया हो तैसे माझे मन ॥ ध्रु.॥ घन देखुनि अंबरी ॥ कैसा आनंद मयूरा रे ॥१॥ भानू असतां मंडळी ॥ प्रीती विकासिती कमळे रे ॥ मो ० ॥२॥ मेघ वर्षे भूमंडळी ॥ हर्षे बोभाया चातका रे ॥ मो०॥ ३॥ शशि देखुनि चकोर ॥ तृप्ती पावति अंत:करणीं रे ॥ मो०४॥ बापा जळाविण मीन ॥ जैसा तळमळी मानसी रे ॥ मो० ॥५॥ बापा कुसुमा वेगळा रे ॥ भ्रमर विश्रांति न पावे रे ॥ मो० ॥६॥ बापा तनुमन विश्रांत ॥ मज नावडे घरदार१ रे ॥ मो० ॥७॥ मोरया गोसावी मानसी ॥ तुज ध्यातो विघ्नहरा रे ॥ मोरया तैसें माझें मन ॥ मो ० ॥८॥

१. घरचार

सुखे नांदत होते मी संसारी हो ॥ तव अवचित झाले (येणे) परी हो ॥ मज हो संचार झाला ये शरीरी हो ॥ मज नेउनी घाला मोरेश्वरी हो ॥ बाई ये हो (सुंदरे) हो दैवत लागले मोरगांवींचें ॥१॥ अहो उतरू न शके कोणी साचें ॥ बाई ये हो देवत लागलें मोरगावींचें ॥ अहो सकळिक म्हणती झाली झडपणी हो ॥ बोलवा पंचाक्षरी करा झाडणी हो ॥२॥ अहो मंत्र रक्षा न चले येथे काहीं हो ॥ देह भाव गुंतला मोरया (देवा) पायी हो ॥ ३॥ माझे तनुमन गुंतले मोरया पायी हो ॥ नेणती बापुडी करिती जाचणी हो ॥ ४॥ अहो दास तुझा मोरया हो (गोसावी) हो ॥ या हो मोरया वेगळें नेणें कांहीं हो ॥५॥
हे पद सर्वसाधारणपणे पौर्णिमा अमावस्या या दिवशी म्हणावे.

अहो थेऊर गांव तेथे देव चिंतामणी ॥ अहो नांदे इच्छादानी हो मोरेश्वर ॥१॥ अहो अकळु अवतार देव लंबोदर । (अहो) प्रत्यक्ष मोरेश्वर हो नांदतसे ॥२॥ अहो महाउग्रस्थळ राहिले गजानन ॥ (अहो) दीन भक्त जन हो तारावया ॥ ३॥ अहो पाहुन शुध्द स्थळ अवतार निर्मळ ॥ (अहो) भुक्ति मुक्ति तत्काळ होईल तेथे ॥४॥ अहो मोरया गोसावी करी निदिध्यास ॥ (अहो) प्रत्यक्ष विघ्नेश हो हृदयीं त्यांचे ॥५॥

पावे पावे एक वेळां ॥ तुज विनवितो दयाळा ॥ वाट पाहातो तुझी डोळा ॥ भेटि देई तू मजला ॥ ध्रु० ॥ ध्यान लागले लागले ॥ मन वेधले वेधले ॥१॥ तुझिया नामाचा मज भरवसा ॥ कधी तुज देखेन विघ्नेशा ॥ देह झाला उतावळा ॥ चरणी तुझ्या विनटला ॥ ध्यान लागले लागले ॥२॥ तू विघ्नांचा नायकू ॥ होशिल विघ्नांचा छेदकू ॥ देव नेणें मी आणिकु ॥ दीना कोण सोडविता ॥ ध्यान ला. ॥३॥ तू त्रेलोक्यदाता चिंतामणीं ॥ दुजा नेणो त्रिभुवनी ॥ विनवी दास चिंतामणी ॥ तुझ्या वेधलो चरणी ॥ ध्यान लागले लागले ॥ मन वेधले वेधले ॥४॥

मोरया तूं जनक हो ॥ कृपाळू (दयाळू) तूं आमुची म्हणवुनी ॥ दुरुनी आलों तुज बा टाकुनी हो ॥ कृपा करी ( दया करी ) या दीना अनाथा लागुनी ॥१॥ तुझे (तुमचे) आदिस्थान मोरेश्‍वरी हो ॥ अष्टमहासिध्दी उभ्या हो तुमचे व्दारी ॥ तुम्हां (तुमचे) येणे झाले येथवरी ॥ चिंचवड पुण्य हो क्षेत्र भारी ॥२॥ पवनगंगा आहे हो सुस्थळ ॥ अनुष्ठानयोग्य तें र्निमळ ॥ गोसावी तुझा अंश तो (हा) केवळ ॥ अनुष्ठान करितो सोज्वळ ॥३॥ दर्शन (स्मरण) मात्रे होतसे पावन हो ॥ सकळा कर्माचे (पापाचे) दहन ॥ एवढे थोर तुमचे महिमान हो ॥ गोसाव्यासी लाधले (मोरयासीं जोडलें) निधान ॥४॥ तुझे (तुमचे) ध्यान धरूनियां एक हो ॥ सकळिक टाकिला लौकिक ॥ विनटलो चरणी निकट हो ॥ मोरया गोसावी दोन्ही एक ॥५॥ मोरया तूं जनक जननी हो ॥ कृपाळू (दयाळु) तूं आमुचा म्हण‍उनी ॥ तुझा छंद (वेधू) रात्रंदिवस मनी हो ॥ कृपा (दया) करी या दीना (अनाथा) लागुनी ॥६॥

श्री गणेशाय नम: ॥ श्रीमोरया आदि अवतार तुझा अकळू कऱ्हे पाठारीं ब्रह्मकमंडलु गंगा ॥ रहिवास तये तीरी ॥ स्नान पै केलिया हो ॥ पापताप निवारी मोरया- दर्शन ॥ देवा मोरया- दर्शन ॥ जन्म मरण पै दूरी जयदेवा मोरेश्वरा ॥१॥ जय मंगलमूर्ती आरती चरणकमळा ॥ ओवाळू प्राणज्योति जयदेवा मोरेश्वरा ॥ ध्रु० ॥ अहो सुंदर मस्तकीं हो ॥ मुकुट दिसे साजिरा विशाळ कर्णव्दये ॥ कुंडले मनोहर त्रिपुंड्र टिळक भाळीं ॥ अक्षता तेजस्वर प्रसन्न मुखकमल ॥ देवा प्रसन्न मुखकमल ॥ मस्तकीं दूर्वांकुर जयदेवा मोरेश्‍वरा ॥ जय मं० ॥२॥ अहो नयने निर्मळ हो ॥ अति भोवया सुरेख एकदंत शोभताहे ॥ जडिली रत्‍नें माणिक बरवी सोंड सरळ ॥ दिसती अलौकिक तांबुल शोभे मुखी ॥ देवा तांबुल शोभे मुखी ॥ अधर रंग सुरेख जयदेवा मोरेश्‍वरा जय मं ० ॥३॥ चतुर्भुजमंडित हो शोभती आयुधें करीं ॥ परशु कमळ अंकुश हो मोदक पात्रभरी ॥ अमृत फळ नागर सोंड शोभे तयावरी ॥ मूषक वाहन तुझे ॥ देवा मूषक वाहन तुझे ॥ लाडू भक्षण करी ॥ जयदेवा मोरेश्‍वरा जय मं० ॥४॥ नवरत्‍न कठीं माळ ॥ यज्ञोपवीत सोज्वळ ताइत मिरवतसे ॥ तेज ढाळ निर्मळ जाई जुई नाग चाफे ॥ पुष्पहार परिमळ चंदन कस्तुरी हो ॥ देवा चंदन कस्तुरी हो ॥ उटी घेऊन परिमळ ॥ जयदेवा मोरेश्‍वरा जय मं० ॥५॥ अहो प्रसन्न दिसे दोंद ॥ तयावरी नागबंध सर्वांगि सेंदुर हो ॥ वरि मिरवे सुगंध नाभिमंडळ सुरेख ॥ विद्दा करिती आनंद कटिसूत्र शोभताहे ॥ देवा कटिसूत्र शोभताहे ॥ मेखळा कटिबंध ॥ जयदेवा मोरेश्‍वरा जय मं ० ॥६॥ सुकुमार जानु जंघा पवित्र चरण- कमळ वर्तुळाकार घोटी ॥ टाचा दिसे सोज्वळ पाउले काय १ वर्णू ॥ अंगुलिका सरळ नखि चंद्र मिरवतसे ॥ देवा नखि चंद्र मिरवतसे ॥ भ्रमर घेती परिमळ जयदेवा मोरेश्‍वरा जय मं० ॥७॥ अहो चरणी तोडर वाकि ॥ अदुंनाद साजिरा रत्‍नसिंहासनि हो ॥ ओवाळू विघ्नहरा देईल भुक्ति मुक्ति चुकतील येरझारा ॥ गोसावी दास तुझा ॥ मोरया गोसावी दास तुझा ॥ ओवाळू विघ्नहरा जयदेवा मोरेश्वरा ॥ जय मंगलमूर्तीआरती चरण-कमळा ॥ ओवाळूं प्राणज्योति जयदेवा मोरेश्‍वरा ॥८॥
१ कुंकुवर्णे

मंगलमूर्तिराजा नमियेला देव मनोमय एकचित्ते ॥ ऐसा धरुनिया भाव मोरया प्रसिध्द हा ॥ त्रयलोकींचा राव पुरवितो मनकामना ॥ कैवल्य-उपाव जय देवा विघ्नराजा ॥१॥ नमो गौरीआत्मजा आरती ओवाळीन ॥ पावे चिंतिल्या काजा जय देवा विघ्नराजा ॥ध्रु०॥ अहो एकदा जाऊ यात्रे ॥ एकदंत हा पाहू येउनि मयुरपुरी ॥ अहो येऊनि ब्रह्मादिक ॥ हरिहर हा राहे येउनि नाही जाणे ॥ येथे धरिला ठाव ॥ जय० ॥२॥ अहो ॠध्दिसिध्दि फळदायक ॥ देवा तूचि गा होसी रक्षुनी चरणाप्रती ॥ भय नाही तयासी रौरव कुंभीपाकी ॥ भुक्ति मुक्ति तयसी रक्षूनि शरणागता ॥ विघ्नराज तू होसी ॥जय०॥३॥ अहो चिंतिल्या चिंतमणी फळ इच्छिलें देती चौव्दारी कष्ट१ करीती ॥ एक कामना ध्याती चहुं युगी तूचि देवा ॥ आदि वेदशास्त्रासि चतुर्मुखी वर्णी ब्रह्मा ॥ कामधेनु आमुचि ॥जय० ॥४॥ अहो तरुण वृध्द बाळ महाद्वारी धावता तत्काळ सिध्दी त्यासी ॥ भक्तवत्सल होसी तारक पूर्ण ब्रह्म ॥ दृष्टि पाहे तूं आतां त्रयलोकी तुचि देवा ॥ कल्पवृक्ष तू दाता ॥जय० ॥५॥ अहो मोरया दास तुझा विप्र कुळीं उत्तम मानसी नामे तुझे ॥ तया पावले वर्म म्हणुनी या विश्‍व मुखी ॥ पूर्ण पाहता ब्रह्म महाराज देव धन्य ॥ नाही जाणता नेम ॥ जयदेवा० ॥६॥
१ खेंटा

एकवीस स्वर्ग मुकुट सप्तही पाताळ चरण ॥ अगम्य रूप आनंदघन ॥ मयुरपूर रहिवास कैलास (स्वानंद) भुवन ॥ ब्रह्मादिक सुरवरां नकळे महिमान ॥ जयदेव जयदेव जय जय गजवदना ॥ आदि पुरुषा भाळी चंद्र त्रिनयना ॥ कृपा अमृतघन भवताप शमना ॥ उजळू अष्टभावे आरति तव चरणा ॥१॥ध्रु०॥ सहस्रवदने शेष वर्णिता झाला ॥ न कळे तुमचा महिमा स्तवितां श्रमला ॥ मौन धरुनि वेद श्रुति परतल्या ॥ तोचि (हाची) विश्‍वंभर मोरेश्‍वर अवरतला ॥ जयदेव०॥२॥ कोटि सूर्यप्रकाश कोटि (शशि) निर्मळ ॥ सर्वात्मा सर्वां जीवी जिव्हाळा ॥ मोरया गोसावी पाहे अवलीला ॥ देव भक्‍त प्रेमे घेती सोहळा ॥ जयदेव०॥३॥

(या आरतीचे वेळी श्रीमहाराज यांनी पंचारती ओवाळावयाची असते)

झाली पूजा उजळू आरती ॥ भक्‍तिभावें पूजा करु विघ्नेशी ॥ पूजेचा आरंभ करितो कुसरी ॥ कैसी पूजा तुझी न कळे अंतरी ॥ १ ॥ जयदेब जयदेव जय (श्री) मंगलमूर्ती ॥ भक्‍तिभावे तुझे चरण ह्रदयी ॥ जयदेव ॥ध्रु०॥ उजळिले दीप मनोमानसी ॥ सुखे निद्रा (मोरया) करी तू मंगलमूर्ती ॥ पूर्व पुण्य माया रचिली कुसरी ॥ भक्‍तिभावें तुज धरिले अंतरी ॥ जयदेव०॥ २ ॥ प्रपंचाची गती न कळे लौकिकी ॥ किती भोग भोगू विपरीत ध्याती ॥ म्हणुनी तुज शरण येतो (आलों) प्रतिमासी ॥ ऐसा भक्तिभाव निरोपी तुजसी ॥ जयदेव० ॥ ३ ॥ समर्थासी बोलणे नकळे मतीसी ॥ ऐसा सदोदित देखिला भक्‍तिसी ॥ मोरया गोसावी म्हणे तुजसी ॥ टाकिले वनवासी कणवाचे व्दारी ॥ जयदेव०॥ ४ ॥ अर्चन करूनि तुम्हा केली आरती ॥ सुखे निद्रा (मोरया) करी तू मंगलमूर्ती ॥ जयदेव जयदेव जय (श्री) मंगलमूर्ती ॥ भक्‍तिभावें तुझे चरण ह्रदयी ॥ जयदेव जयदेव ॥५॥